سابقهٔ تاریخی روز ولنتاین به جشنی که به افتخار قدیس والنتین در کلیساهای کاتولیک برگزار می‌شد، باز می‌گردد. روز ولنتاين برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت می‌باشد.

‌‌

این ابراز عشق معمولاً با فرستادن کارت ولنتاين یا خرید هدایا و گل سرخ انجام می‌شود.

تاریخچه کامل و دقیق ولنتاین در دست نیست و آنچه از پیشینه این روز می‌دانیم با افسانه درآمیخته‌است.

امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده‌است که حداقل سه قدیس به نام والنتین یا والنتیوس وجود داشته‌اند که همگی به قتل رسیده‌اند ، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه این آئین دارند.

‌‌

طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان در دوران فرمانروایی کلاودیوس دوم کشیشی به نام والنتین می‌زیسته است. کلودیوس عقیده داشت مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن می‌کند. والنتین معتقد بود که این حکم ناعادلانه است؛ لذا مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. هنگامی که کلاودیوس این امر را دریافت، والنتین را به مرگ محکوم کرد.

‌‌تصویر کارت تبریک ولنتاین در سال 1899 میلادی

افسانه دیگر می‌گوید شاید کشیش والنتین به علت نجات دادن و فراری دادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان کشته شده باشد.

مطابق یک افسانه، کشیش والنتین خود عاشق دختر زندانبانش شده و نخستین کارت والنتین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاد و در آن نوشت «از طرف والنتین تو»

در ديگر فرهنگ ها نيز روزهاي مشابه كم نيستند . برخی بر آنند که ولنتاين فراتر از سنتی غربی است که پیش از این در بسیاری کشورهای جهان موجود بوده ‌است. ‌‌

در کشور چین، روزی مشابه ولنتاين موجود است که تحت عنوان «شب هفت‌ها» نامیده می‌شود. برابر با افسانه‌ای چینی، پسر گاوچران و دختر بافنده، در هفتمین روز هفتمین ماه از تقویم چینی در آسمان با یکدیگر ملاقات کردند. آخرین «شبِ هفتها» در ۳۰ اوت ۲۰۰۶ بود. روایتی دیگر از این روز با اندکی تفاوت نسبت به چین، در ژاپن نیز موجود است که از آن به عنوان «تاناباتا» یاد می‌گردد و برابر با هفتم ژوئیه تقویم میلادی است . ‌‌‌

در کشور مصر، روز عشق دیگری موجود است که برابر با ۴ نوامبر هر سال است. در کره جنوبی، در ۱۱ دسامبر هرسال، روزی تحت عنوان «روز پِپِرو» موجود است که در آن زوج‌های جوان هدایایی به یکدیگر تقدیم می‌کنند.

‌‌

در ایران باستان دو جشن از جهاتی با ولنتاين مشابهت داشته است. یکی جشن مهرگان که در شانزدهم مهر ماه برگزار می‌شده و در آن مردم به یکدیگر هدیه می‌داده‌اند و دیگر جشن اسفندگان یا سپندارمذگان بوده که پنجم اسفند برگزار می‌شده و مردان به همسران خود هدیه داده و از آنها تجلیل می‌کرده و بر تخت می‌نشانده‌اند.

‌‌تصویر کارت تبریک ولنتاین در سال 1900 میلادی

از رسومات روز ولنتاين ميتوان به ارسال كارت تبريك ،  شكلات ، گل ، هديه و شراب قرمز اشاره كرد .

‌‌

در کشورهای اروپایی و آمریکایی خرید عطر به عنوان هدیه روز ولنتاين از شهرت خاصی برخوردار است . تزئین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به شمار می‌رود .

‌‌

به جز شكلات ، گل سرخ نيز از آداب ولنتاين است كه ميتوان توسط يك يا چند شاخه گل سرخ ، عشق را به يكديگر هديه داد .

‌‌تصویر کارت تبریک ولنتاین در سال 1909 میلادی

‌‌

و دوم روز ٢١ ماه مارس ميلادي مصادف با اول فروردين ماه خورشيدي هر سال و روز آغاز بهار است كه هر ساله با موسم شميم رايحه هاي بهاري ، روز جهاني عطرها نيز ناميده ميشود .