هنر عطر سازی در زمان باستان از میان رودان و مصر شروع شده و درایران و روم باستان توسعه پیداکرد .
اولین شیمیدان دنیا زنی بنام تاپوتی بود ، یک عطر ساز که طبق لوحههای خط میخی در هزاره دوم قبل از میلاد در میان رودان میزیستهاست .
او گلها، روغنها و اگیر ترکی را با دیگر مواد معطر چندین بار متوالی تقطیر و صاف میکرده تا عطر مورد نظر را تولید نماید .
در سال ۲۰۰۵ باستان شناسان آنچه که تصور میشود قدیمیترین كارگاه عطر جهان است را در پیرگوس قبرس کشف کردند . این عطرها قدمتی بیش از ٤۰۰۰ سال دارند . در این مجموعه حداقل ۶۰ دستگاه تقطیر، کاسه برای مخلوط کردن ، قیف و بطری عطر در یک کارگاه ٤٣٠٠٠ فوت مربعی (۴۰۰۰ متر مربعی) کشف گردید .
در زمانهای قدیم مردم با استفاده از گیاهان و ادویه جاتی مانند بادام ، گشنیز ، گل تلفونی ، رزین ، ترنج و همچنین انواع گل عطر تولید میکردهاند .
در سیلَک کاشان نيز غیر از ظروف سفالین بعضی تُنگهای کوچک از مرمر ، مربوط به اواخر هزاره چهارم پيش از ميلاد که گویا مخصوص نگهداری عطر بود و همچنین مقداری آئینه مسی جهت آرایش در حفريات باستان شناسان به دست آمده است .
درقرن نهم میلادی ابویوسف کندی شیمیدان عرب ، کتابی دربارهٔ عطرها به نام شیمی عطر و تقطیرنوشتهاست . این کتاب شامل بیش از یک صد دستور برای تهیه روغنهای معطر ، مرهمها ، عرقيجات گیاهی و جایگزینهایی برای داروهای پر هزینه میباشد . به علاوه در این کتاب ۱۰۷ روش و دستور العمل برای عطر سازی و ساخت تجهیزات مربوطه ، از جمله روش شاخت انبیق، شرح داده شدهاست .
دانشمند ایرانی ابن سینا فرایند عصاره گیری از گلها با استفاده از روش تقطیر را که امروزه بطور معمول استفاده میگردد معرفی کرد. اولین تجربه او با گل رز بودهاست. از زمان این کشف، عطر از مخلوطی از روغنها، گیاهان و یا گلبرگهای خرد شده که یک ترکیب قوی معطر را بوجود میآورند به دست میآید. از این میان گلاب بلافاصله میان مردم محبوب شد. مواد اولیه و تکنولوژی تقطیر در کشورهای شرقی به طور قابل توجهی صنعت عطر سازی و پیشرفتهای علمی و بخصوص شیمی را در غرب تحت تأثیر قرار دادهاند .
فرمول دقیق عطرهای تجاری محرمانه نگه داشته میشوند. حتی اگر آنها را منتشر کنند، آنچنان رایحه آنها تحت تأثیر مواد و بوهای پیچیدهای میباشند که کمک زیادی برای تشخیص و توصیف آن عطر خاص نمیکنند . با این حال، یک فرد متخصص در عطر میتواند به طرز ماهرانهای به اجزاء و عناصر سازنده آن پی ببرد .
عملیترین راه برای توصیف یک عطر توجه به عناصر آن رایحه و یا «خانواده» ای است که به آن تعلق دارد ، تمام آن رایحههایی که احساس کلی از یک عطر را از شروع استفاده از آن تا آخرین لحظهای که اثر آن باقیمانده ، میسازد .
ساخت عطرها به متخصصین ترکیب عطرها ، که در این صنعت به عطرساز یا پرفیومر (Perfumer) معروف هستند سپرده میشود . گاهی به آنها بعلت توانایی خوب بویایی اشان و مهارتشان در ترکیب عطرها، نِز (Nez) که معادل فرانسوی کلمه انگلیسی (Nose) یا بینی است گفته میشود. ساخت عطرها با راهنمایی و نظرات مشتریها و یا کارکنان یک عطرساز شروع میشود . مشتری یک عطرساز یا کارکنانش ، شامل خانههای مُد و شرکتهای بزرگ از صنایع مختلف هستند .
در مرحله بعد، عطرساز با ترکیب رایحهها و مواد معطر مختلف به بوی مورد نظر دست یافته و فرمول آن را به مشتری میفروشد . این عطرها آنگاه یا در ساخت محصولات دیگر، بعنوان رایحههای کاربردی (مانند شامپو، لوازم آرایش، شویندهها و غیره) استفاده گشته و یا بعنوان رایحههای لطیف (Fine Fragrance) در جامعه بازاریابی شده و به فروش میرسند .
عطر نیز در تشابه با نتهای موسیقی به داشتن سه گروه از نتهای گوناگون توصیف میشود که یک رایحه هماهنگ را بوجود میآورند . این نتها به مرور زمان آشکار میشوند ، اولین بویی که از عطر به مشام میرسد مربوط به نت بالایی میباشد . به دنبال آن نت میانی احساس میشود و در آخرین مرحله نت پایه خود را بتدریج آشکار مینماید . این نت ها با دقت و با توجه کامل به فرایند تبخیر عطر به وجود میآیند.
نت بالایی :
بویی است که به محض استفاده از یک عطر به مشام میرسد . نتهای بالایی شامل ملکولهای کوچک و سبکی هستند که به سرعت تبخیر میشوند . آنها در شکل گیری احساس اولیه یک فرد نسبت به آن عطر نقش مهمی ایفا کرده و در نتیجه در فروش آن عطر بسیار حیاتی هستند .
نت میانی :
بویی است که درست زمانی که نت بالایی در حال محو شدن میباشد پديدار ميشود . ترکیبات نت میانی ، قلب یا بدنه اصلی یک عطر را تشکیل میدهند و به عنوان یک پوشش برای عدم احساس بوی نامطبوع اولیه نت پایه عمل میکنند . این بوی ناخوشایند ابتدایی در نتهای پایه با گذشت زمان مطبوع و دلانگیز میشوند .
نت پایه :
هنگام محو شدن بوی نت میانی، نت پایه شروع به آشکار شدن میکند . نتهای پایه و میانی یک عطر با یکدیگر اساس عطر را تشکیل میدهند . نتهای پایه عمق و ماندگاري هر عطر را به وجود میآورند . ترکیبات این گروه از بوها غنی و عمیق بوده و معمولاً تا ۳۰ دقیقه بعد از استفاده به مشام نمیرسند .
رایحههای نتهای بالایی و میانی تحت تأثیر رایحه نت پایه قرار میگیرند ، بعلاوه رایحه نت پایه نیز بوسیله مواد استفاده شده در نت میانی تغییر میکند . سازندگان عطرها معمولاً نتهای عطرها را منتشر کرده و به طور معمول آنها را بصورت هرم رایحهها با عبارات نمایشی و انتزاعی به نمایش میگذارند .
به نسبت وجود بيشتر مولكول هاي فرار در نت هاي بالايي و مياني ، ماندگاري نت پايه از نت هاي ديگر بيشتر بوده و عطرها با نت هاي پاياني يا پايه شناخته ميشوند .
- منتشر شده در : دانستنیهای عطر
- تاریخ ایجاد : 2017-11-09
- بازدید: 1753
- نظر : 1
نظرات
ارسال نظر