چوب آگار يا Agarwood نام گرانترين چوب جهان است . رزين ها نام هاي فراواني دارند و از انواع مختلف آنها در صنعت عطرسازي استفاده ميشده است . Agarwood ، Aloeswood ، Eaglewood ، Gaharu ، Agalocha و Oud (عود) كه در عربي رايج است نام برخي از انواع رزين هاست .

چيني ها رايحه عود را شيرين ، عميق و متعادل توصيف ميكنند ، عود قرن هاست كه در سنت غني چيني كاربرد دارد .

آنها در جشنهاي مذهبي و جشن هاي ديگرشان به روش بخور دادن عود را ميسوزانند در عربستان ، هند و ژاپن نيز استفاده از عود تاريخ ديرينه اي دارد .

در قرون وسطي پزشكان در بسياري از داروها از عود بهره ميگرفتند ، همچنان كه در چين جهت رفع سرماخوردگي و كسالت هاي ناگهاني استفاده ميشده است .

در كشورهاي عربي نيز از سالهاي دور تا امروز كه در سراسر جهان از عود بعنوان ماده اي لوكس و گرانقيمت ياد ميشود ، بعنوان عطر از رايحه عود استفاده ميكردند .

عود يك چوب مركب از رزين هاست كه از درختان متعلق به گروه Aquilaria استخراج ميشود . اين درختان به سرعت رشد ميكنند و از گونه گياهان هميشه سبز هستند .

آگار وود يا عود طي يك عمليات شيميايي و حمله قارچي يا باكتريايي كه در اين درخت اتفاق مي افتد به دست می آيد . درختان Aquilaria با نوع خاصي از انگل آلوده ميشوند و براي محافظت در برابر اين انگل صمغ و شيره مخصوصي كه به نام عود ميشناسيم را از خود دفع ميكنند . اين پادزهر در ريشه ، تنه و ساقه درختان پخش ميشود و به مرور زمان از رنگ قهوه اي به قهوه ای تیره و در آخر به رنگ سياه تغيير رنگ ميدهد .

براي استفاده از اين صمغ قسمت هاي آلوده را به امید اینكه اين درخت بيش از اين چوب رزيني توليد كند ، برش ميدهند .

امروزه اين درختان در سراسر دنيا يافت ميشوند اما خاستگاه آنها جنوب و جنوب شرقي آسيا بوده است ، براي قرن ها هندوستان معدن اصلي آگاروود بوده است اما در اواسط قرن بيستم اين درخت در هندوچين نيز پرورش يافت و بعدها به اندونزي و مالزي نيز رسيد .

بنگلادش ، بوتان ، هند ، لائوس ، ميانمار ، گينه نو ، تايلند و ويتنام امروز از كشورهايي به شمار ميروند كه اين درخت در آنها پرورش مي يابد .

اين موضوع نشان دهنده اين است كه اين گياه براحتي ميتواند در طيف هاي متنوعي از خاك ها و شرايط آب و هوايي رد كند اما بهرحال وجود خاك مرطوب و مكانهاي سايه دار به رشد اين درخت كمك شايان توجهي ميكنند .

اين در حالي است كه درختان بالغ و بزرگ عود ميتوانند در جنگلها نيز رشد كنند یا در مقابل نور آفتاب مقاومت كنند .

برخي از اين گونه ها حتي در زمينهاي شيب دار و سنگي و زمينهاي خشك و شني نيز رشد خواهند كرد .

ارتفاع درختان Aquilaria از ٦ تا ٢٠ متر ميرسد ، برگهاي كوتاه بلند بين ٥ تا ١١ سانتيمتري با عرض ٢ تا ٤ سانتيمتر دارند و گل آنها به رنگ زرد و سبز ميرويد .

آگار وود به اشكال مختلف مانند تراشه هاي چوب ، پودر چوب ، روغن و يا محصولات نهايي مانند عطرها ، بخورها و داروها صادر ميشوند و عمده خريداران آنها كشورهاي ثروتمند حوزه خليج فارس هستند كه اين ماده را به نام عود ميشناسند .

به همين علت برترين برندهاي عطر جهان امروزه عطرهاي لوكس خود را با استفاده از گرانبهاترين نوع چوب طراحي و توليد ميكنند تا در كشورهاي منطقه خاورميانه بتوانند به فروش خوبي دست يابند .

چين ، تايوان و ژاپن نيز از طرفداران و خريداران اين ماده هستند .

سه روش براي استخراج عود از اين درختان وجود دارد :

١ - تقطير آب 

٢ - تقطير بخار

٣ - استخراج فوق العاده بحراني منو اكسيد كربن

با اين حال شايع ترين روش استخراج تقطير آب يا بخار است .

سن و سال عطر در نوع و كيفيت رايحه تاثير بسزايي دارد . 

از آنجايي كه اين ماده بسيار گران است امروزه روش هاي جايگزين شيميايي نيز معرفي شده اند اما هيچ كدام از آنها حتي نتوانستند رايحه اي كمي شبيه به عود واقعي را توليد كنند . به همين علت عودهاي سوزاندنی موجود در بازار سرشار از مواد و اسانسهاي شيميايي است كه هيچ رد پايي از بوي واقعي عود در آنها به مشام نميرسد .

بنابراين تفاوت عمده رايحه عود واقعي از اسانسهاي شيميايي را براحتي ميتوان تشخيص داد .

عود رايحه آسماني ، چوبي و تلخ دارد كه توسط آكوردهاي تلخ و شيرين احاطه شده اند در حاليكه اسانسهاي شيميايي اين ماده بويي تلخ و اذيت كننده از موم و پارافين توليد ميكنند .

بطور معمول از ٢٠ كيلوگرم صمغي كه بعنوان پادزهر يك درخت توليد ميكند فقط ١٢ ميل ماده اصلي عود را ميتوان استخراج كرد .

و اين مهمترين دليل گراني اين ماده است ، ماده اي كه امروزه نه تنها در خاورميانه بلكه در سراسر جهان بعنوان ماده اي لوكس و خوشبو شناخته ميشود .

به همين علت كمپاني هاي غير معتبر عطرسازي نيز اين روزها شروع به استفاده از اسانس شيميايي عود براي خارج نماندن از دور رقابت كرده اند .

بيست سال پيش هر كيلوگرم از اين ماده را ميتوانستيم با هزينه ٥٠٠ دلار بخريم اما امروزه همين مقدار ماده را ميتوان به ١٨٠٠٠ يورو خريداري كرد . يعني براي رسيدن به ١٢ ميل عود صرف هزينه اي بالغ بر يك ميليارد تومان الزامي است .

علت ديگر گراني اين ماده بخشنامه كنوانسيون تجارت بين المللي گونه هاي گياهي و جانوري است كه انواع درختان اين گونه را در دسته درختان در معرض تهديد نهاده اند .

مشاهده عطرهای با رایحه عود